نخود فرنگی که با نام نخود سبز هم شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین محصولات کشت شده در جهان است. این گیاه دارای غلاف بوده و دانه‌های خوراکی آن در غلاف قرار دارند. غلاف نخود فرنگی از گل آن تشکیل می‌شود، بنابراین نخود فرنگی را می‌توان در دسته میوه‌ها قرار داد. از این دانه‌های سبز رنگ، خوش رنگ و خوش طعم می‌توان در بسیاری از غذاها و انواع سالادها بصورت تازه، پخته شده و یا کنسروی استفاده کرد. به احتمال زیاد طعم آن را در سوپ چشیده‌اید که طعم بینظیری به این غذاهای ساده می‌دهد. نخود فرنگی یا نخود سبز منبع غنی از ویتامین‌ها، پروتئین‌ها و مواد معدنی است که برای سلامت بدن لازم و ضروری هستند. در این مطلب به طبع نخود فردنگی و خواص و مضرات آن می‌پردازیم.
طبع نخود فرنگی گرم است یا سرد؟
نخود فرنگی دارای دانه‌هایی به شکل کروی و در اندازه‌های کوچک است که در غلاف قرار دارد. از آنجایی که غلاف آن از گل تشکیل می‌شود، بر این اساس آن را در دسته میوه‌ها قرار می‌دهند. البته باید بدانید از آنجایی که این دانه‌ها درون غلاف قرار دارند، پس در دسته حبوبات هم قرار دارند و با نخود، لوبیا و عدس هم خانواده هستند. بنابراین می‌توان گفت این دانه‌های سبز رنگ بسیار شگفت انگیز هستند.
در اینجا باید به این سوال جواب دهیم که نخود فرنگی طبع گرمی دارد یا سرد؟
بطور کلی طبیعت مواد غذایی به دوسته گرم و سرد تقسیم می‌شوند. مواد غذایی گرم، به متابولیسم یا سوخت و ساز بدن را سرعت داده و درجه حرارت بدن را بالا می‌برد و برعکس مواد غذایی سرد غذایی هستند که سوخت و ساز بدن را کند کرده و درجه حرارت بدن را پایین می‌آورند. البته این بدان معنا نیست که با خوردن غذاهایی با طبع گرم، بلافاصله گرمتان شود و با خوردن غذاهایی با طبع سرد احساس سرما کنید، بلکه این تغییرات درجه حرارت بسیار نامحسوس هستند.
از نظر مزاج شناسی و طبیعت بدن، مزاج انسان به چهار طبع تقسیم می‌شود که برای حفظ سلامتی جسمی و روانی فرد دانستن این مزاج‌ها و رعایت کردن نکات مربوط به آن بسیار مهم است. معمولا توصیه می‌شود که افراد با مزاج سرد، مواد غذایی با طبع گرم استفاده کنند و مواد غذایی با طبع سرد را با رعایت مقدار مصرف و با استفاده از مصلحات مصرف کنند و همچنین برای افراد با مزاج گرم برعکس است.
نخود فرنگی یا نخود سبز از نظر طبع، سرد و تر است. بنابراین تعریف، مصرف آن در فصول گرم سال خواص بیشتری می‌تواند برای شما داشته باشد. همچنین افراد با مزاج گرم، بهره بیشتری از خواص بینظیر این دانه‌های سبز رنگ می‌توانند ببرند. البته که افراد با مزاج سرد هم می‌توانند از خواص این سبزیجات بهرمند شوند، اما توصیه می‌شود تا با رعایت اندازه مصرف و به همراه داشتن مصلحات نخود فرنگی را مصرف کنند.
مصلح نخود فرنگی
مصلح غذا، مواد خوراکی هستند که به آن غذا اضافه می‌شوند تا از شدت کیفیت مزاجی آنها تعدیل کنند و از اثرات نامطلوب احتمالی آن جلوگیری کنند. در واقع مصلح مواد غذایی با طبع سرد، گرم هستند تا میان گرمی و سردی غذا تعادل ایجاد کنند و مصرح مواد غذایی با طبع گرم سرد هستند.
نخود فرنگی یکی از سرسخت‌ترین گیاهان است به این گیاه نخود برفی هم می‌گویند زیرا نهال آن در فصل زمستان می‌تواند در برف و یخبندان هم زنده بماند. طبع نخود فرنگی سرد و تر است. با وجود اینکه نخود فرنگی فواید بسیار زیادی برای بدن دارد، اما توصیه می‌شود که افراد با مزاج سرد در خوردن آن رعایت کنند. بهتر است یا نخود فرنگی به مقدار مناسب مصرف شود یا در کنار مصلحات مصرف شود.
در طب سنتی از چند ماده به عنوان مصلحات نخود فرنگی نام بده شده است که معروف‌ترین آنها عبارتند از: زیره، شوید، آویشن، دارچین، فلفل سیاه، سکنجبین ساده و گلنگبین.
نخود سبز برای کبد
هر چه از خواص نخود سبز بگوییم کم گفتیم. نخود سبز منبع غنی از ویتامین‌ها، پروتئین، مواد معدنی و فیبر است. بنابراین می‌توان گفت که این ماده غذایی نقش مهمی در حفظ سلامت بدن، کاهش برخی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های کبدی و کمک به درمان بسیاری از بیماری‌ها دارد. از خواص مهم نخود فرنگی برای کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فیبر
نخود فرنگی حاوی مقدار زیادی فیبر است که به بهبود عملکرد روده و کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. علاوه بر آن این خاصیت به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی از جمله چربی نامطلوب کبد کمک می‌کند.
- ویتامین
نخود سرشار از ویتامین‌های گروه B، ویتامین C و ویتامین K است. این ویتامین‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و به باعث بهبود عملکرد کبد می‌شود.
- مواد معدنی
آهن، فسفر، مس، پتاسیم و منیزیم از مواد معدنی موجود در این دانه‌های سبز است که به بهبود فرایندهای متابولیکی کبد کمک کرده و سلامت کبد را افزایش دهند.
- ضد التهاب و آنتی اکسیدان
نخود فرنگی به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی که دارد می‌تواند به کاهش التهاب و آسیب‌های اکسیداتیو در کبد کمک کند.
از دیگر خواص نخود فرنگی برای کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش تحمع نامطلوب چربی در کبد
پیشگیری از بیماری‌های چربی غیرالکلی کبد
بهبود سلامت کبد
تسهیل فرآیند تصفیه خون توسط کبد
کمک به تخلیه سموم و ضایعات بدن
مضرات نخود فرنگی در طب سنتی
هر ماده غذایی علاوه بر خواصی که دارد اگر بصورت درست و به میزان زیاد مصرف شود، می‌تواند عواض و مضراتی هم داشته باشد و نخود فرنگی هم از قاعده مستثنی نیست. نخود فرنگی حاوی مقدار زیادی ویتامین و فیبر است. ویتامین D موجود در آن به حفظ جرم استخوان کمک کرده، اما خوردن مقدار زیادی از نخود فرنگی می‌تواند باعث از دست دادن کلسیم در بدن شود.
زیاده روی در خوردن این سبزیجات موجب ایجاد اسید اوریک در بدن شده و ممکن است باعث بروز نقرس شود.
همچنین نخود فرنگی مانند سایر حبوبات باعث ایجاد نفخ و فیبر موجود در آن می‌توان باعث یبوست شود.
از دیگر مضرات این دانه‌های سبز رنگ و زیاده‌روی در آن می‌تواند باعث اشتهای کاذب شده و به جای لاغری باعث چاقی شود.
طبع نخود فرنگی پخته در نخود پلو
نخود پلو یکی از غذاهای خوشمزه و سنتی ایرانی است که می‌توانید خیلی راحت آن را درست و نوش و جان کنید. این غذا با نخود فرنگی تهیه می‌شود و در کنار مرغ یا گوشت قل‌قلی سرو می‌شود.
از آنجایی که نخود فرنگی طبعی سرد و تر دارد در این غذا از شوید، زعفران و دارچین به عنوان مصلح استفاده می‌شود تا طبیعت این غذا متعادل شود.
طبع نخود فرنگی در طب سنتی
نخود فرنگی خواص بیشماری دارد که یکی از آنها کمک به لاغری و کاهش وزن است. اما اگر مزاجی گرم دارید، توصیه می‌شود تا آن را به مقدار مناسب و یا به همراه مصلح مصرف کنید. طبع نخود فرنگی سرد و تر است و می‌تواند باعث سردی در افراد با مزاج سرد شود.
