لپه یا split pea یکی از انواع حبوبات است که از خانواده عدس و نخود جای دارد. لپه یک گیاه دولپه‌ای است و ارزش غذایی بالایی دارد. لپه دانه‌‌های جدا شده، پوست کنده و خشک شده حبوبات است و به سه رنگ لپه زرد، لپه قرمز و لپه سبز دیده می‌شود. لپه سرشار از فیبر، مواد معدنی و ویتامین‌ها است و به همین دلیل خواص و فواید بسیار فراوانی دارد. لپه از مواد اصلی در تهیه قیمه است و در غذاهای دیگری مانند دلمه نیز کاربرد دارد.
خواص لپه
لپه ارزش غذایی بالایی دارد. لپه سرشار از کربوهیدرات‌ها، قند، فیبر رژیمی، چربی، پروتئین، ویتامین‌ها مانند ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، نیاسین، ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید) ، ویتامین B6، ویتامین K، ویتامین C، ویتامین E، کولین، مواد معدنی مانند فسفر، کلسیم آهن، منگنز، پتاسیم و منیزیم است. خواص لپه فراوان است و از جمله خواص لپه می‌توان به مواردی مانند کنترل فشار خون، کنترل قند خون، تنظیم سطح کلسترول خون، کاهش وزن، رفع و درمان کم خونی، کمک به رشد، رفع و درمان پوکی استخوان، افزایش انرژی، تقویت سیستم ایمنی، پیشگیری از سرطان، کاهش حساسیت سولفوریک، حفظ سلامت قلب و بهبود هضم اشاره کرد.
طبع لپه
متخصصان طب سنتی بر این باورند که لپه زرد طبیعتی گرم و خشک دارد.
لپه برای تنظیم سطح قند خون
لپه با داشتن مقادیر بالایی فیبر می‌تواند به تنظیم سطح قند خون کمک کند. فیبر محلول موجود در لمه موجب کاهش میزان جذب قند می‌شود و از این طریق به موجب انتشار تدریجی گلوکز و کاهش سرعت آزاد سازی گبد کز در بدن می‌شود. در نتیجه لپه می‌تواند مانع از افزایش قند خون در افراد مبتلا به دیابت شود.
لپه برای کم خونی
لپه منبعی غنی از آهن و فولات است و مصرف آن موجب افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون شده و از این طریق از ابتلا به کم‌خونی جلوگیری کرده و باعث درمان کم خونی و آنمی می‌شود.
لپه برای پوکی استخوان
لپه با داشتن فسفر و کلسیم می‌تواند یک گزینه مناسب برای تقویت استخوان‌های بدن بوده و می‌تواتد یک گزینه مناسب برای کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان باشد.
لپه برای کبد
لپه سرشار از مولیبدن است که به سم زدایی و پاکسازی کبد از سولفیت‌ها کمک کرده و می‌تواند موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبد شود.
لپه برای سرطان
لپه حاوی استروژن‌های گیاهی مانند ایزوفلاون ها است که می‌تواند به بهبود هورمون‌های بدن کمک کرده و خطر ابتلا به سرطان‌های خاصی از ممله سرطان سینه و سرطان پروستات را کاهش می‌دهد. همچنین لپه حاوی مقادیر بالایی از کومسترول است که می‌تواند موجب کاهش خطر ابتلا به تومور شود.
لپه برای فشار خون
وجود مقادیر بالایی از پتاسیم در لپه آن را به یک گزینه درمانی مناسب برای کاهش فشار خون تبدیل کرده است.
لپه برای سلامت قلب
لپه با دارا بودن فیبر موجب کاهش کلسترول بد خون شده و به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند. همچنین پتاسیم موجود در لپه فشار خون را کنترل می‌کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
لپه برای کاهش کلسترول بد
فیبر‌های محلول موجود در لپه موجب کاهش سطح کلسترول بد خون می‌شود. در اصل لپه کلسترول موجود در صفرا را در روده جذب کرده و از بدن دفع می‌کند.
لپه برای معده و دستگاه گوارش
لپه با وجود فیبر موجود در خود می‌تواند موجب بهبود هضم غذا شده و درد معده را کاهش می‌دهد. مصرف لپه می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های گوارشی از جمله سندرم روده تحریک پذیر و دیورتیکولوز جلوگیری کند.
لپه برای درمان یبوست و اسهال
فیبر موجود در لمه به افزایش و بهبود حرکات روده کمک کرده و از این طریق در پیشگیری و درمان یبوست و اسهال موثر و مفید است.
لپه برای مو
لپه حاوی مقادیر بالایی از پروتئین، منگنز و روی است و موجب تقویت فولیکول‌های مو شده و از ریزش مو‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین لپه با داشتن ویتامین A و روی موجب کاهش التهاب پوست سر شده و یک گزینه درمانی مفید برای درمان شوره سر است.
لپه برای پوست
یکی از خواص لپه اسن است که لپه موجب پاک سازی پوست صورت شده و در روشن‌تر شدن و سفید‌تر شدن پوست صورت نقش موثری دارد. لپه با داشتن فولات، روی و ویتامین‌ها مانند ضد آفتاب طبیعی عمل کرده و پوست را در برابر آسیب اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت کرده و خطر آفتاب سوختگی را کاهش می‌دهد.
لپه برای درمان بی خوابی
لپه به دلیل داشتن مقادیر بالایی از آمینو اسید تریپتوفان موجب افزایش ترشح سروتونین در خون شده و از این طریق به بهبود خلق و خو و برای درمان بی‌خوابی شبانه کمک می‌کند.
لپه برای زنان باردار و جنین
وجود مقادیر بالای ویتامین B و فولات موجب کاهش خطر ابتلا به نقص لوله‌های عصبی جنین در دوران بارداری می‌شود و مانع زایمان زودرس شده و برای سلامت خانم‌های باردار مفید است. لپه با داشتن فولات به افزایش تولید گلبول های قرمز خون کمک کرده و در نتیجه به درمان کم خونی در دوران بارداری کمک می‌کند.
لپه برای نوزادان و کودکان
لپه حاوی مقادیر بالایی از فولات، آهن، روی، پروتئین، منگنز و کلسیم است که به بهبود رشد نوزادان و کودکان کمک می‌کند. از دیگر فواید لپه برای بدن نوزاد و کودک این است که لپه با داشتن ویتامین A و ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. لپه همچنین به کمک آهن و فولات موجود در خود به درمان کم خونی کمک می‌کند. کلسیم و ویتامین K موجود در لپه به بهبود رشد و تقویت استخوان‌ها در نوزادان و کودکان کمک می‌کند.
عوارض لپه
لپه زرد در کنار خواص و فواید فراوانی که دارد ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. لپه نیز مانند سایر حبوبات نفاخ است و به همین دلیل بهتر است از چند ساعت پیش از مصرف لپه را در آب خیس کنید تا نفخ آن گرفته شود. افرادی که به لپه حساسیت دارند و افراد مبتلا به بیماری آسم باید از مصرف لپه زرد پرهیز کنند. از زیاده روی در مصرف لپه باید خودداری کرد؛ زیرا لپه نفاخ است و ممکن است موجب بروز عوارضی مانند نفخ، احتباس گاز در روده‌ها و دل درد شود. همچنین افراد مبتلا به نقرس نیز باید از مصرف لپه زرد خودداری کنند زیرا لپه موجب افزایش اسید اوریک در خون شده و علائم بیماری نقرس را تشدید می‌کند. لپه حاوی پتاسیم است و پتاسیم ممکن است با برخی از داروهای کاهش دهنده فشار خون تداخل دارویی ایجاد می‌کند و می‌تواند موجب تشدید علائم بیماری‌های کلیوی شود.
لپه برای لاغری
لپه با داشتن فیبر و پروتئین به کاهش وزن و لاغری کمک می‌کند. فیبر موجود در لپه موجب کاهش اشتها و احساس سیری شده و از پرخوری جلوگیری کرده و مانع افزایش وزن می‌شود. با وجود خواص لپه برای لاغری، نمی‌تواند به تنهایی برای رسیدن به وزن ایده آل کافی باشد؛ بلکه لازم است از یک غذای رژیمی سالم و اصولی، پیروی کنیم تا نه‌تنها به وزن مناسب برسیم، بلکه تناسب اندام و سلامتی را در کنار یکدیگر داشته باشیم
